Cramer ϒ Korelasyonu

İlişkisi araştırılan iki süreksiz değişkenden en az birinin kategori sayısı ikiden fazla ise phi korelasyon katsayısının geliştirilmiş hali olan Cramer ϒ korelasyonu hesaplanır (Akbulut, 2010, s. 59; Kilmen, 2015, s. 120). “ϒ” ile gösterilen bu korelasyon 0 ile 1 arasında değerler alır (Alpar, 2016, s. 437). Ki-kare değerine dayalı olarak hesaplanan bu katsayının formülü aşağıda verilmiştir.

Örnek: Ortaokul öğrencilerin anne eğitim düzeyleri ile sanatla uğraşma durumları arasındaki ilişki merak ediliyor. Bu aşamada 4 düzeyli anne eğitim durumu ile 2 düzeyli sanatla uğraşma durumları arasındaki korelasyon Cramer V katsayısı ile hesaplanabilir. 

SPSS Uygulaması
Cramer ϒ korelasyonu katsayısı hesaplayabilmek için SPSS’in Analyze sekmesindeki descriptive statistics seçeneği tercih edilir. Sonrasında crosstabs tıklanarak ortaya çıkan pencerede rows ve column kısımlarına değişkenler atanır. Statistics butonuna tıklandığında ortaya çıkan pencereden chi-square ve Phi and Cramer’s ϒ seçenekleri tıklanır. Ok tuşuna basılarak Cramer ϒ korelasyon katsayısı elde edilir.

Not: Bu katsayı Jamovi programında hesaplanamamaktadır. 

 Sonuçların Yorumlanması

 Bu araştırmada ortaokul öğrencilerinin anne eğitim durumları ile sanatla uğraşma durumları arasındaki ilişki incelenmek istenmektedir. Elde edilen bulgulara göre ortaokul öğrencilerinin annelerinin eğitim düzeyleri ile öğrencilerin sanatla uğraşıp uğraşmama durumları arasında orta düzeyde anlamlı pozitif bir ilişki bulunmaktadır (v = ,52, p < ,05). 
Kaynakça
Akbulut, Y. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamaları: Sık kullanılan istatiksel analizler ve açıklamalı SPSS çözümleri. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
Alpar, R. (2016). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemler. Ankara: Detay Yayıncılık.
Kilmen, S. (2015). Eğitim araştırmacıları için SPSS uygulamalı istatistik. Ankara: Edge Akademi.